Kredyt a pożyczka — różnice i podobieństwa

Określenia kredyt i pożyczka bardzo często stosowane są zmiennie. Trzeba jednak wiedzieć, że z punktu widzenia prawa bankowego są to różne produkty finansowe, które stykają się wprawdzie ze sobą w wielu punktach, jednak istnieją między nimi także bardzo wyraźne różnice. O jakich dokładnie mowa?

Czym jest pożyczka?

Pożyczka w polskim prawodawstwie definiowana jest przede wszystkim na podstawie Kodeksu cywilnego, a konkretnie na podstawie art. 720. Mowa tam o tym, że pożyczkodawca przenosi na pożyczkobiorcę sumę pieniędzy lub przedmiotów materialnych, a ten zobowiązuje się do zwrotu ich w określonym terminie.

Pożyczki mogą udzielać osoby fizyczne lub instytucje, a jej przedmiotem nie muszą być wyłącznie pieniądze. Umowa pożyczki może zawierać dowolne ustalenia, a ona sama wcale nie musi być odpłatna.

Bardzo istotna jest także kwestia tego, że pożyczka może być udzielona na dowolny cel, a co za tym idzie, pożyczkodawca nie ma prawa weryfikować tego, w jaki sposób jego klient wykorzystał uzyskane środki finansowe.

Czym jest kredyt?

Kredyt to produkt finansowy, który udzielany jest na podstawie prawa bankowego. Bank, który udziela kredytu, przekazuje kredytobiorcy środki pieniężne na określony cel, a ten może dysponować nimi na zasadach określonych w umowie, która zawsze musi mieć charakter pisemny.

W każdej umowie kredytu musi znaleźć się wysokość i termin spłaty rat, wysokość oprocentowania, wysokość wypłacanej kwoty, walutę oraz – co bardzo ważne – cel kredytowania.

Jakie są cechy wspólne kredytu i pożyczki?

Jaka jest więc podobieństwo między kredytem a pożyczką? Te dwa produkty finansowe mogą odnosić się do pożyczania pieniędzy – odnoszą się więc do pewnego zobowiązania. Ich umowa może być zawarta w formie pisemnej, a zarówno kredyt, jak i pożyczka mogą być oddawane kredytodawcy w formie ratalnej. Bardzo ważną cechą wspólną jest tu także maksymalna wysokość oprocentowania.

Co jeszcze łączy kredyt i pożyczkę? Obowiązek zwrotu. Żaden z tych produktów finansowych nie jest darowizną, a to oznacza, że muszą być zwrócone do osoby lub instytucji, która ich udzieliła. Wspólne są także możliwości prawne, które mają do wykorzystania pożyczkodawca i pożyczkobiorca, aby egzekwować warunki umowy w momencie ich nieprzestrzegania. Możliwe jest więc dociekanie swoich praw w sądzie.

Jakie są cechy wspólne kredytu i pożyczki?

Pomimo wielu punktów stycznych kredyt i pożyczka nie mogą być pojęciami uznawanymi za tożsame ze sobą. Kredyt jest zobowiązaniem, którego udziela się na podstawie przepisów prawa bankowego. Jest on więc związany przede wszystkim z instytucjami bankowymi. Firmy pożyczkowe, ani osoby prywatne nie mają możliwości legalnego udzielania kredytów.

W przypadku kredytu przedmiotem umowy zawsze są środki finansowe. Pożyczka natomiast może być udzielona w jakiejkolwiek formie. Różnice widać także na poziomie umowy. W przypadku pożyczki może ona być zawarta w dowolny sposób – także ustny (jeżeli jej kwota nie przekracza tysiąca złotych). Kredyt musi być natomiast potwierdzony umową pisemną, która jest bardzo dokładnie regulowana.

Zgodnie z definicją prawa bankowego kredyt jest zobowiązaniem finansowym, które udzielane jest na określony cel. Właśnie dlatego podczas jego zaciągania musimy wybrać, czy będzie to kredyt hipoteczny (czyli przeważnie przeznaczony na zakup nieruchomości), samochodowy etc.

Warto także zaznaczyć, że złożoność procesu udzielania kredytu znacznie różni go od ubiegania się o pożyczkę. W tym drugim przypadku formalności jest dużo mniej, a cały proces można sfinalizować przez internet, w ogóle nie wychodząc z domu.

Kredyt i pożyczka — czy różnice mają znaczenie?

Wbrew pozorom różnice między kredytem a pożyczką mają bardzo duże znaczenie – przede wszystkim prawne. Umowa pożyczki regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego, który nie reguluje maksymalnej wysokości odsetek. Czy to oznacza, że firmy pożyczkowe mogą ustalać dokładnie takie odsetki, jakie tylko przyjdą im do głowy? Na szczęście nie. Od 2011 roku obowiązuje Ustawa o kredycie konsumenckim, której przepisy stanowią wyraźnie, że każda firma pożyczkowa ma obowiązek informowania klienta o wszystkich wysokościach opłat i prowizji, w tym przede wszystkim o RRSO, czyli rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania.

Wszystkie kredyty są z kolei oparte na prawie bankowym i podlegają nadzorowi KNF, czyli Komisji Nadzoru Finansowego. W związku z tym udzielają ich obecnie wyłącznie banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, czyli tak zwane SKOK-i. Pożyczki, które zaciągamy przez internet na dowolny cel, nie mogą więc być nazywane kredytami w rozumieniu prawnym, chociaż w języku potocznym jest to dopuszczalne.

Kredyt a pożyczka — podsumowanie

Kredy a pożyczka zdecydowanie nie powinny być określane jako tożsame produkty finansowe. Zanim zdecydujemy się na pożyczenie pieniędzy, warto dobrze zapoznać się z definicjami jednego oraz z podobieństwami i różnicami, które zachodzą na poziomie prawnym.

W praktyce pożyczki są nieco łatwiejsze do zaciągnięcia. Wymagają mniejszych formalności a uzyskane z ich tytułu pieniądze, mogą być przeznaczone na dowolny cel. Istnieje utarte przekonanie, że pożyczki są mniej bezpieczne od kredytów, jednak warto zaznaczyć, że korzystanie z usług dobrych i wiarygodnych instytucji pozabankowych nie jest związane z żadnym ryzykiem z naszej strony. Ustawa o kredycie konsumenckim z 2011 roku w dużej mierze zweryfikowała, które firmy pożyczkowe są wiarygodne i bezpieczne.