Wysoka inflacja to w ostatnim czasie jeden z głównych tematów, który poruszany nie tylko wśród ekonomistów, ale również w innych grupach społecznych. Choć inflacja sama w sobie nie jest zjawiskiem negatywnym, to zbyt wysoki jej poziom może prowadzić do ubożenia konsumentów. Co to jest inflacja, z czego wynika i jak z nią walczyć?
Co jest powodem inflacji?
Inflacja to – zgodnie z definicją – wzrost ogólnego poziomu cen towarów i usług. Oznacza to, że wysoka cena truskawek w sezonie, rosnące koszty zakupu pieczywa czy coraz droższa elektronika nie będą jeszcze rozpatrywane w kategoriach inflacji. Tendencja wzrostu cen musi być bowiem zauważalna na dużą skalę, zatem o inflacji nie mówimy, gdy wzrasta cena jakiegoś konkretnego produktu, a w momencie, gdy za daną kwotę, jaką dysponujemy, możemy nabyć coraz mniej takich samych towarów czy usług. Oszczędności na kontach bankowych zaczynają tracić na wartości, natomiast możliwości inwestowania wolnej gotówki jest coraz mniej. Czego skutkiem jest inflacja? Otóż przyczyn wzrostu cen towarów i usług może być wiele, jednak najczęściej wśród nich wymienia się:
- zbyt dużą ilość pieniądze w gospodarce – dzieje się tak na ogół wtedy, gdy społeczeństwo zaczyna się bogacić,
- niezrównoważony budżet państwa – gdy wydatki w znacznym stopniu przekraczają dochody,
- wadliwą strukturę gospodarki – niedoinwestowanie bądź nadmierne inwestycje,
- wzrost zagregowanego popytu na towary i usługi – na rynku dostępna jest mniejsza ilość towaru, zatem staje się on droższy,
- nagły i znaczący wzrost kosztów produkcyjnych – ma na nie wpływ cena surowca, roboczogodziny, energii czy gazu.
Jakie są rodzaje inflacji?
W ekonomii wyróżnia się kilka rodzajów inflacji, przy czym należy mieć na uwadze, że inflacja, choć zwykle rozpatrywana jest w ujęciu negatywnym, może również w pewnym stopniu napędzać gospodarkę. Mowa tutaj o inflacji pełzającej, która wynosi maksymalnie 5%. W poprawnie funkcjonujących, rozwiniętych gospodarkach inflacja utrzymująca się na tym poziomie jest zjawiskiem pożądanym. W Polsce Rady Polity Pieniężnej zwykle wyznacza cel inflacyjny na poziomie około 2,5%. Inflacja krocząca wynosi natomiast od 5 do 10%. Choć wydaje się to dużo, to w dalszym ciągu mamy do czynienia z umiarkowanym wzrostem poziomu cen. Taka inflacja wymaga jednak ścisłej kontroli, ponieważ od niej tylko krok do inflacji galopującej (wynosi ona od 11 do 50%, która jest już zjawiskiem niebezpiecznym dla gospodarki.
